Afwijkend Gedrag : Maatschappelijk verantwoord waarnemen van gedrag in context van veiligheid – tweede herziene druk

Het uitgangspunt van dit onderzoek is dat met een beter begrip van afwijkend gedrag betere keuzes kunnen worden gemaakt om veiligheid (en daarmee vrijheid) te borgen en te organiseren, en dat daarmee het draagvlak in de maatschappij voor proactief toezicht wordt behouden en/of vergroot. Het herkennen van afwijkend gedrag (in het Engels: deviant behaviour) biedt mogelijkheden om veiligheidsincidenten aan te zien komen en tijdig te intervenieren. Dat is alleen maatschappelijk aanvaardbaar als het op een ethische wijze wordt toegepast en bijvoorbeeld niet uitmondt in etnische profilering en andere vormen van discriminatie op grond van (uiterlijke) kenmerken die geen verband houden met een delict of incident. Hiervoor is een methodische aanpak nodig, waaronder het opstellen van heldere terminologie en werkprocessen, en wetenschappelijke validatie in de praktijk. Dit rapport beschrijft deze methodische aanpak zoals die in het project “Afwijkend Gedrag” door TNO is opgesteld. De resultaten zijn direct van belang voor ontwikkelingen met betrekking tot toezicht in zowel de fysieke als de digitale ruimte. Dit is een rapport van een deelproject in het Topic “Herkennen Afwijkend Gedrag” van het vraag-gestuurd programma Veilige Maatschappij. De onderzoeksvraag is “welke factoren beinvloeden het draagvlak voor proactief toezicht, en hoe kan dit draagvlak verbeterd worden?” De onderzoeksmethode was een combinatie van literatuurstudie, interview, enquete en validatie middels peer review van afgebakende onderdelen. Dit rapport is bedoeld om als naslagwerk gebruikt te worden in verdere communicatie over de resultaten van, en aanbevelingen uit dit onderzoek.