The Use of Biostimulatory Laser in the Treatment of Temporomandibular Joint Disorders

Background. Temporomandibular joint (TMJ) disorders concern 12–90% of human population and the number of patients is constantly rising. The most common symptoms indicating disorders in TMJ function are mandibule movements disturbances, acoustic symptomps and pain. The last one – as the most unpleasant – is the most common reason of patients visits in dental surgeries. Objectives. Effectiveness of biostimulation laserotheraphy in reduction of inflammation and pain in TMJ, was estimated in the study. Material and Methods. 31 individuals were involved in the study. They submitted to the clinic, with pain in periTMJ area. Patients were divided into study (15 individ.) and control (16 individ.) group. Control group received standard symptomatical treatment including preparation of occlusal splint and administration of antyinflammatory drugs. Study group underwent additionally biostimulative laser therapy with the use of CTL-1106, 780 wave length laser. The used power was 75 mW and the energy dose 4,5 J/cm2. Preauricular area and painful points in masticatory muscles indicated by patients were irradiated. Exposure time was 1 minute per point. Laser theraphy has been conducted for 10 consecutive days excluding weekends. Patients in both groups filled in the questionaire, writing down intensity of pain in masticatory muscles, TMJ area, head and neck every day of treatment. Numerical Rating Pain Scale (1–10) was applied. Dent. Med. Probl. 2011, 48, 2, 208–216 ISSN 1644-387X © Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Laser biostymulacyjny w leczeniu stanu zapalnego 209 Zaburzenia skroniowo-żuchwowe dotykają 12–90% populacji ludzkiej [1]. Spotykane są we wszystkich grupach wiekowych, jednak szczyt zachorowalności występuje w drugiej i trzeciej dekadzie życia. Przekrojowe badania epidemiologiczne w grupie osób nieleczących się z powodu schorzeń stawów skroniowo-żuchwowych (s.s.ż.) wykazały występowanie bezbolesnych oznak dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego u 40–75% badanych [1]. U około 33% stwierdzono natomiast obecność przynajmniej jednego z trzech głównych objawów dysfunkcji, do których zalicza się: ból, zaburzenia ruchomości żuchwy i objawy osłuchowe ze strony s.s.ż. Najczęściej spotykanym objawem skłaniającym pacjentów do poszukiwania pomocy lekarskiej jest ból, zwykle umiejscowiony w okolicy skroniowej, czołowej, jarzmowej, podoczodołowej oraz podżuchwowej [2]. Pojawia się u około 10% osób po 18 r.ż. i występuje dwa razy częściej u kobiet niż wśród mężczyzn [3]. Jest wiele klasyfikacji chorób s.s.ż. Jednym z najbardziej praktycznych jest podział stosowany w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym (WUM) [4]. Jest zgodny z najnowszymi Badawczymi Kryteriami Diagnostycznymi Układu Ruchowego Narządu Żucia (RDC/RDG). Wyróżniono w nim następujące typy kliniczno-etiologiczne zaburzeń s.s.ż: B.m.t. – ból mięśniowo-twarzowy – uwarunkowany głównie stanem psychoemocjonalnym, obserwuje się wzmożone napięcie i tkliwość mięśni żucia, brak zmian radiologicznych w obrębie s.s.ż., chociaż klinicznie mogą być diagnozowane zaburzenia ruchomości i objawy dźwiękowe pochodzenia mięśniowego. W.z. – wewnętrzne zaburzenia – nieprawidłowości we wnętrzu s.s.ż. związane z niefizjologicznym, przestrzennym przemieszczeniem się krążka stawowego w stosunku do głowy żuchwy i powierzchni stawowej utworzonej przez kość skroniową lub upośledzeniem dynamiki innych elementów wewnątrztorebkowych. Ch.z. – choroba zwyrodnieniowa – niezapalna ogniskowa choroba, charakteryzująca się postępującym procesem destrukcyjno-naprawczym, niszczącym powierzchnie stawowe, któremu towarzyszy zazwyczaj ból i ograniczona ruchomość stawu [5]. Wśród zmian morfologicznych, uwidocznionych na zdjęciach radiologicznych, obserwuje się spłaszczenie głowy żuchwy w górno-przedniej jej części oraz guzka stawowego i panewki; wyrośla kostne w przedniej części głowy żuchwy, nadżerki i nierówności na jej powierzchni. Najbardziej dokuczliwym objawem mogącym wystąpić w każdym z wyżej wymienionych stadiów choroby jest ból. Utrudnia życie chorych, uniemożliwiając normalne funkcjonowanie. W większości przypadków jest związany z ruchami żuchwy i nasila się w czasie żucia. Ból jest niekiedy tak silny, że uniemożliwia pobranie wycisku lub rozmowę z pacjentem. Nasilenie bólu powoduje w okresie kilku lat zmiany w psychice pacjenta, charakterystyczne dla bólu przewlekłego [6–9]. Promieniowanie bólu w przypadkach chorób s.s.ż. prowadzi bardzo często do pomyłek diagnostycznych, z których najczęstszymi są rozpoznania w kierunku migreny, nietypowego bólu twarzy i głowy oraz neuralgii nerwu trójdzielnego [10, 11]. Powoduje to często długotrwałe leczenie objawowe bez zlikwidowania przyczyny, co prowadzi z czasem do wystąpienia zaburzeń w obrębie stawów. Według Barona [2] decydującą rolę w leczeniu zaburzeń s.s.ż. ma szybkie zlikwidowanie bólu oraz jeżeli jest to możliwe, prawidłowe nastawienie krążka w s.s.ż. U wielu pacjentów trwałe uporządkowanie przestrzenne struktur s.s.ż. oraz przywrócenie do równowagi jego wewnętrznego środowiska jest możliwe tylko przez podjęcie leczenia ortodontycznego lub protetycznego, przywracającego prawidłowe warunki zwarciowe i artykulacyjne. Jednak zastosowanie metod inwazyjnych, nieodwracalnych, jest możliwe w drugim etapie leczenia. Pierwszym krokiem w postępowaniu diagnostyczno-leczniczym jest usunięcie bólu i stanu zapalnego za pomocą szyn zgryzowych, niesteroiowych leków przeciwzapalnych, leków pobudzających odnowę tkanki łącznej. Dokonuje się wstrzyknięć do torebki stawowej kortykosteroidów, środków znieczulających i kwasu hialuronowego [12–14]. W leczeniu fizykoterapeutycznym stosuje się krioterapię, elektroakupunkturę, ultradźwięki, jontoforezę, suchy masaż limfatyczny oraz laseroterapię. Laseroterapia znalazła dotychczas zastosowanie w wielu działach medycyny, takich jak: chirurgia, urologia, dermatologia, laryngologia, okulistyka, ortopedia, neurochirurgia, ginekoloResults. Results of conducted treatment were obtained from clinical examination and questionnaire given to the patients. They proved no statistically significant differences in pain reduction, between patients on laserotheraphy and those treated with mouth splint and anti-inflammatory drugs only. Conclusions. Application of laser theraphy did not increase effectiveness of treatment in the study group (Dent. Med. Probl. 2011, 48, 2, 208–216).