Bazı Pamuk (Gossypium hirsutum L.) Genotiplerinin Doğu Akdeniz ve GAP Bölgesine Uyum Yetenekleri ile Stabilite Analizleri

Pamuk uretiminde yuksek verim, cesitlerin genetik potansiyeline, yetistirildigi cevre kosullarina ve kulturel islemlere gore farklilik gosterebilmektedir. Pamukta ( Gossypium hirsutu m L.) kutlu verimi uzerine, farkli cevre kosullari ve genotip x cevre iliskisinin yani sira genotiplere ait uyum yetenekleri ile kararliliklarin belirlendigi bu calismada, on iki pamuk genotipi (11 cesit ve 1 hat) kullanilmistir. Denemeler 2006 ve 2007 yillarinda, Kahramanmaras, Şanliurfa, Diyarbakir ve Kiziltepe/Mardin kosullarinda, tesaduf bloklari deneme desenine gore yurutulmustur. Calismaya ait iki yillik ortalamalara gore, kutlu pamuk verimi yonunden, genotip x cevre iliskisinin cok onemli oldugu belirlenmistir. Genotip verimleri 420.5 kg da -1 (Stoneville 468) ile 314.6 kg da -1 (CA 3) arasinda, yil verimlerinin ise 394.2 kg da -1 (2006) ile 350.6 kg da -1 (2007) arasinda degisirken, cevrelerin iyiden kotuye dogru Şanliurfa, Diyarbakir, Kiziltepe/Mardin ve Kahramanmaras, yillarin ise 2006 ve 2007 olarak siralandigi saptanmistir. Genotiplere ait kararliliklarin belirlenmesinde; cevre etkisi (indeksi), genotip etkisi (indeksi), cesit (genotip) ortalamasi ( QUOTE 14 x "> ), genotipik varyans ( QUOTE 14 S i 2 "> ), degiskenlik katsayisi ( QUOTE 14 CV i "> ), ekovalans QUOTE 14 ( W i 2 ) "> , stabilite varyansi QUOTE 14 (I´ i 2 ) "> , regresyon katsayisi ( QUOTE 14 b i "> ), regresyondan sapma kare toplami ( QUOTE 14 S di 2 ) "> , determinasyon katsayisi 14 ( R i 2 ) "> , regresyon sabitesi (a),ortalamalarin standart hatasinin yani sira, Varyans ( 14 S 2 "> ) ve Standart sapma  kullanilmistir. Elde edilen sonuclara gore, genel ortalamadan yuksek kutlu verimine sahip Stoneville 468, BA 119 ve Ersan 92 cesitlerinin, bir (1)’den kucuk regresyon katsayisi ile kotu cevrelere, BA 308, Dicle 2002 ve Maras 92 cesitlerinin ise bir (1)’den buyuk regresyon katsayisi ile iyi cevrelere uyum sagladigi belirlenirken, diger genotiplerin (Barut 2005, Flora, Carmen, Luisa, Deltaopal ve CA 3) genel ortalamadan dusuk kutlu verimine sahip oldugu, BA 308 ve Dicle 2002 cesitlerinin ise digerlerinden daha kararli oldugu saptanmistir.