Conflict en compassie als grondtermen in het werk van Wagner

Dutch Abstract: Dutch: Tussen de termen ‘conflict’ en ‘compassie’ – de twee polen van de titel van dit congres – bevindt zich een derde, allitererende term, namelijk catharsis. Samen vormen deze termen – conflict, catharsis, compassie – een drie-eenheid. Zij maken de structuur uit van de Griekse tragedie. De tragedie voert een onvermijdelijk conflict ten tonele, en een held die, min of meer tegen zijn zin, wordt meegesleurd in dit conflict, al is een zekere mate van driestheid, van onaangepastheid zijnerzijds, mede debet aan het volledig uit de hand lopen van de situatie. En dit, deze combinatie van conflict met loyaliteit en authenticiteit, roept mededogen op. Maar tussen conflict en compassie, aldus Aristoteles, staat catharsis: dat is de essentie van de tragedie. De loutering maakt een einde aan de alomtegenwoordigheid van de dissonant als muzikale vertolking van het onbehagen, maakt dat de tragedie alsnog haar voltooiing vindt in een verzoenend slotakkoord. Conflict en Compassie. Internationaal Wagner Congres. Amsterdam: Nationale Opera & Ballet, 151-156.English Abstract: Not only Wagner himself, also his heroes suffer from a chronic sense of discontent with their own time. Their dissonances give voice to unrest and unease. They seem wanderers without a compass, and thus evoke compassion. Yet between conflict and compassion as the extreme poles of the psychic and acoustic landscape (or soundscape), there is an intermediary, alliterating term: catharsis, the struggle to come to terms with one’s predicaments. In my contribution I will analyse the role of conflict, catharsis and compassion notably in Parsifal and The Ring.