Saliva as a Diagnostic Tool in Oral Diseases

Tukuruk; baslica uc major tukuruk bezi (parotid, submandibular ve sublingual) ve bircok minor tukuruk bezinden salgilanan bir vucut sivisidir. Icerisinde %99 suyla birlikte organik ve inorganik maddeler bulunduran tukurugun; artikulasyon, sindirim, agiz mu-kozasinin temizlenmesi ve korunmasi ile antimikrobiyal etkiler gibi bircok islevi vardir. Tukurugun icerisindeki maddelerin konsantras-yonlari vucuttaki fizyolojik sureclere verilen yanitlara gore degisik-lik gosterir. DNA ve RNA gibi genetik materyalleri barindirmasi da tukurugu potansiyel bir teshis araci olarak one cikarmaktadir. Kan tahlillerine gore hasta kooperasyonunun daha kolay olmasi, daha ucuz, non-invaziv ve teknik hassasiyetin az olmasi gibi avantajlari olan tukuruk testleri; bircok hastaligin teshisinde kullanilabilecegi gibi rutin risk degerlendirmelerinde de kullanilabilir. Ornek toplan-masi ve saklanmasindaki avantajlarindan dolayi da gelecek vaad etmektedir. Molekuler biyoloji, genomik ve proteomik alanlarinda-ki gelismeler sayesinde salivaomik terimi ortaya cikmis ve bircok hastaligin saptanmasinda tukurugun onemi belirtilmistir. Ozellikle semptomlarin gec gorulmeye basladigi hastaliklarin tukuruk test-leri sayesinde erken teshis edilmesi, tedaviyi buyuk oranda kolay-lastirabilir ve prognozu iyilestirebilir. Bu derlemede, farkli hasta-liklarin varliginda tukurukte bulunan biyobelirtecler ve teshiste kullaniminin avantajlari incelenmistir.