Dünyada ve Ülkemizde Online Uyuşmazlık Çözümleri Bağlamında Online Tahkim ve Uygulamaları

Bu makale, dunyada 1990’li yillardan itibaren internetin icadi ile baslayan ve yakin zamanlarda giderek daha da etkin hale gelen online uyusmazlik cozumleri baglaminda online tahkim ile ilgilidir. Gunumuzde buyuk bir hizla gelisen teknoloji, beraberinde uyusmazlik cozumlerine farkli ve yeni bir bakis acisi getirmektedir. Bu yeni yaklasim, uyusmazliklarin cozumunun klasik yontemlerle ve yuz yuze durusma veya oturumlar seklinde yapilmasi gibi geleneksel anlayisi degistirerek, gercek dunyayi internet uzerinden siber ortama tasimayi ongormektedir. Dunyada tahkim ve arabuluculuk gibi alternatif uyusmazlik cozumleri, cesitli ulkelerde kurumsal olarak muhtelif kuruluslar tarafindan gerceklestirilmektedir. Bu kuruluslarin bir bolumu, 2010 yilindan itibaren uygulamalarini online uyusmazlik cozumleri kapsaminda da genisletmis bulunmaktadir. Ozellikle 2015 yilindan itibaren bazi ulkelerdeki tahkim kurumlarinin, online uyusmazlik cozumleri baglaminda offline tahkimi, internet uzerinden siber ortamda gerceklestirmek amaciyla, kendi bunyelerinde online tahkim kurallarini duzenledikleri gorulmektedir. Calismamizda bu konu ile ilgili dunyadaki cesitli kurumlarin online tahkim uygulamalarindan ornekler yer verilmektedir. Ulkemizde ise, 6570 sayili Istanbul Tahkim Merkezi Kanunu ile uyusmazliklarin alternatif yollarla cozumu amaciyla kurulan Istanbul Tahkim Merkezi, bu alanda hizmet veren ilk ve ayni zamanda genc bir kurumdur. Gunumuz teknolojilerinin uyusmazlik cozumu uzerine getirdigi bu onemli etkiler, covid 19 salgini ile bambaska bir gorunum kazanmistir. Adalete erisim ve hak arama ozgurlugu belirli olculerde online ortama tasinmaya baslamistir. Bu baglamda Istanbul Tahkim Merkezi’de internet ortaminda online yapilacak durusmalara ait kural ve esaslarini yakin bir zamanda yayinlamistir. Online uyusmazlik cozumleri baglaminda, online tahkim acisindan hizlilik, etkililik ve az masrafla uyusmazliklarin cozumu, bu surecin olumlu yonlerini meydana getirmekle birlikte, online ortamda gerceklestirilen tahkim yargilamasinin bazi olumsuz yonleri de bulunmaktadir. Hic suphesiz internete erisim bakimindan ortaya cikabilecek teknoloji tabanli teknik sorunlar; covid 19 salgini ile daha da hizlanan teknolojik gelismeler araciligi ile suratle cozumlenebilecektir. Fakat asil sorun, internete erisimden daha da ote adalete erisim noktasinda adil yargilanma, hukuki dinlenilme hakki gibi yargilamanin temel ilkelerinin online tahkim ortaminda da gerceklestirilmesini saglamak, adil ve adaletli kararlar verilmesini yerine getirmektir. Makalemiz, covid 19 ile birlikte bu konular uzerinde yeniden dusunmeyi hedeflemektedir.