Background. Ageing is associated with a gradually decreased renal function and kidney dimensions. Serum creatinine and its clearance widely used as markers of glomerular filtration rate gives inadequate results in older people. Better marker of renal function may be cystatin C. The aim of the study was to estimate association between level of cystatin C and ultrasonographic dimensions of the kidneys. Material and methods. Patients over 60 years of age old, hospitalized due to internal reasons, were recruited to the study. Serum urea, creatinine, cystatin C and creatinine clearence were measured. Ultrasound estimation of the length, transverse size and thickness of the kidney cortex was made. A mean values was calculated from the size of both kidneys. The Spearman correlation coefficient was calculated to measure relations between studied parameters. Results. The study consisted of 31 patients (16 female, 15 male). The mean age was 74.3 ± 6.96 years. Level of cystatin C correlated positively with age (r = 0.56), serum urea (r = 0.54), creatinine (r = 0.67) and negatively with creatinine clearance (r = –0.35). None of the estimated ultrasonopraphic dimensions of the kidneys was correlated with cystatin C level. Conclusions. The results of the study may indicate that ultrasonographic kidney sizes of elderly patients is not connected with renal function estimated by cystatin C. key words: cystatin C, renal function, ultrasonography, elderly Wstęp W procesie starzenia między 30 a 90 rokiem życia następuje stopniowy spadek masy nerek o 20–30% wraz ze zmniejszeniem ich wymiarów [1]. Równolegle pogorsza się funkcja nerek. Najczęściej wykorzystywany jako marker wydolności nerek pomiar stężenia kreatyniny w surowicy, mimo że prosty w oznaczeniu i tani, nie pozwala miarodajnie ocenić czynność nerek u osób starszych, ponieważ zależy nie tylko od wieku, ale także od płci, masy mięśniowej, diety i cewkowej sekrecji kreatyniny [2]. Ocena klirensu kreatyniny wymaga 24-godzinnej zbiórki moczu i współpracy z chorym, natomiast wyliczenie klirensu na podstawie wzoru Cockrofta-Gaulta u osób w zaawansowanej starości z małą masą mięśniową daje zawyżone wyniki. Nowym wskaźnikiem funkcji nerek jest cystatyna C, białko hamujące proteazę cysteiny, produkowane przez wszystkie komórki posiadające jądro [3, 4]. Stężenie cystatyny C zależy w dużym stopniu od funkcji nerek, ponieważ jest ona prawie w całości filtrowana przez kłębuszki nerkowe, a następnie reabsorbowana i metabolizowana w cewce proksymalnej. Wykazano, że jej stężenie podwyższa się już przy niewielkim upośledzeniu funkcji nerek, zdecydowanie wcześniej niż stężenie kreatyniny [5]. Stężenie cystatyny C zależy od wieku, wskaźnika masy ciała (BMI, body mass index), stęAdres do korespondencji: dr med. Barbara Gryglewska Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii, Collegium Medicum, Uniwersytetu Jagiellońskiego ul. Śniadeckich 10, 31–531 Kraków
[1]
G. Filler,et al.
Cystatin C as a marker of GFR--history, indications, and future research.
,
2005,
Clinical biochemistry.
[2]
D. Newman,et al.
Cystatin C improves the detection of mild renal dysfunction in older patients
,
2003,
Annals of clinical biochemistry.
[3]
N. Van Den Noortgate,et al.
The role of ultrasonography in the assessment of renal function in the elderly.
,
2003,
Journal of nephrology.
[4]
E. Lamb,et al.
Kidney function in older people: pathology, assessment and management.
,
2003,
Clinica chimica acta; international journal of clinical chemistry.
[5]
T. Vahlberg,et al.
Serum cystatin C in the aged: relationships with health status.
,
2003,
American journal of kidney diseases : the official journal of the National Kidney Foundation.
[6]
H. Burkhardt,et al.
Is kidney size a useful predictor of renal function in the elderly?
,
2003,
Clinical nephrology.
[7]
H. Clark,et al.
Serum creatinine is an inadequate screening test for renal failure in elderly patients.
,
2003,
Archives of internal medicine.
[8]
N. Gretz,et al.
Creatinine Clearance, Cockcroft-Gault Formula and Cystatin C: Estimators of True Glomerular Filtration Rate in the Elderly?
,
2002,
Gerontology.
[9]
D. Fliser,et al.
Serum cystatin C concentration as a marker of renal dysfunction in the elderly.
,
2001,
American journal of kidney diseases : the official journal of the National Kidney Foundation.
[10]
C. Price,et al.
Plasma cystatin C determinations in a healthy elderly population.
,
1999,
Archives of gerontology and geriatrics.
[11]
S. Troell,et al.
Comparison between renal parenchymal sonographic volume, renal parenchymal urographic area, glomerular filtration rate and renal plasma flow in children.
,
1988,
Scandinavian journal of urology and nephrology.