Landelijke evaluatie van casemanagement dementie.

Mantelzorgers die worden ondersteund door een casemanager zijn beter geinformeerd over dementie en beter op de hoogte van zorgmogelijkheden. Ook kunnen zij beter omgaan met probleemgedrag van hun naaste. Dit blijkt uit onderzoek van het NIVEL en het Trimbos-instituut in dertien regio’s verspreid over het land. Een casemanager is een zorgverlener, meestal een verpleegkundige met specialistische kennis, in dit geval over dementie, die fungeert als centraal aanspreekpunt in de zorg. Zij ondersteunt de persoon met dementie en de mantelzorgers en stemt de zorg van verschillende zorgverleners af. Ook geeft ze informatie over dementie en het omgaan met de gevolgen hiervan. NIVEL-programmaleider Anneke Francke: "Als mensen geconfronteerd worden met dementie komt er heel veel op de persoon met dementie en de mantelzorgers af. Angst, boosheid, verwarring, maar ook vragen als waar kan ik hulp krijgen als het me straks te veel wordt? Een casemanager maakt mensen wegwijs in dementieland en biedt een luisterend oor." Beter geinformeerd Mantelzorgers zijn positief over de casemanagers, gemiddeld krijgt deze een 8. Mantelzorgers blijken beter geinformeerd over zorg- en ondersteuningsmogelijkheden en over dementie. Ook zijn ze minder eenzaam dan mantelzorgers die niet kunnen terugvallen op een casemanager. Na een jaar casemanagement kunnen mantelzorgers ook beter omgaan met probleemgedrag van hun naaste en staan ze er minder alleen voor. Zorggebruik Ook zorggebruik is in kaart gebracht. Mensen met dementie en hun mantelzorgers bezoeken na de start met casemanagement minder vaak de huisartsenpost. In het jaar voor het begin van casemanagement heeft 39% van de personen met dementie buiten kantooruren contact gehad met de huisarts of een huisartsenpost. Een jaar later is dat percentage gedaald naar 29%. Van dagactiviteiten maakt 18% gebruik in het jaar voor de start van casemanagement en dat verdubbelt naar 36% in het jaar daarna. De zorglast en kwaliteit van leven van mantelzorgers veranderen weinig in het eerste jaar met casemanagement. Mantelzorgers gaan vaak zo ver als zij aankunnen. De zorglast wordt dan niet minder, maar voor een mantelzorger is het wel prettig als je beter kan omgaan met moeilijke situaties. Onderzoekers Anne Margriet Pot en Jacomine de Lange van het Trimbos-instituut: "Het feit dat mantelzorgers minder vaak naar de huisartsenpost gaan, wijst erop dat ze de zorg voor hun naaste met dementie beter onder controle hebben. " Voorwaarden Belangrijke voorwaarden voor goede implementatie van casemanagement zijn samenwerking tussen zorgaanbieders in de regio, inbedding van casemanagement binnen de regionale zorgketen, een onafhankelijke positie van de casemanager, structurele financiering, en deskundigheid van de casemanager. Daarnaast zijn voldoende tijd en goede bekendheid van het casemanagement in de regio van belang.

[1]  M. Elliott,et al.  Health and social care in the community. , 1989, Elderly care.

[2]  C. Jonker,et al.  Psychological distress of caregivers: the mediator effect of caregiving appraisal. , 1998, Patient education and counseling.

[3]  Ted Clay,et al.  Effects of the Medicare Alzheimer's Disease Demonstration on Medicare Expenditures , 1999, Health care financing review.

[4]  J. Edwards,et al.  The use of clinical case management for early stage Alzheimer' patients and their families , 2000 .

[5]  R. Sulkava,et al.  Effects of Supporting Community‐Living Demented Patients and Their Caregivers: A Randomized Trial , 2001, Journal of the American Geriatrics Society.

[6]  C. Cox,et al.  The Alzheimer's Connections Demonstration Program: Instituting a national case management program , 2001, American journal of Alzheimer's disease and other dementias.

[7]  D. Challis,et al.  Care management, dementia care and specialist mental health services: an evaluation , 2002, International journal of geriatric psychiatry.

[8]  H. Brodaty,et al.  Randomized controlled trial of different models of care for nursing home residents with dementia complicated by depression or psychosis. , 2003, The Journal of clinical psychiatry.

[9]  Health Service Utilization by Alzheimer’s Disease Patients: A 2-Year Follow-Up of Primary Versus Subspecialty Care , 2003, Journal of geriatric psychiatry and neurology.

[10]  K. V. D. Poel,et al.  Ontwikkeling vragenlijst "Wensen en problemen van mantelzorgers van mensen met dementie". , 2006 .

[11]  K. V. D. Poel,et al.  Wensen en problemen van mantelzorgers van mensen met dementie: een vragenlijst. , 2006 .

[12]  A. Jansen Effectiveness of case management among older adults with dementia symptoms and their informal caregivers , 2007 .

[13]  Wanzhu Tu,et al.  Geriatric care management for low-income seniors: a randomized controlled trial. , 2007, JAMA.

[14]  Anneke L. Francke,et al.  Problemen en wensen van mantelzorgers van mensen met dementie. Resultaten van de monitor van het Landelijk Dementieprogramma. , 2007 .

[15]  A. Francke,et al.  Welke groepen mantelzorgers van mensen met dementie ervaren de meeste belasting? Resultaten van de monitor van het Landelijk Dementieprogramma. , 2007 .

[16]  J. Lange,et al.  Evaluatieonderzoek van de pilot casemanagement dementie in de regio Delft Westland Oostland 2005-2007 , 2008 .

[17]  A. Francke,et al.  Advies en informatie direct vanaf beginfase belangrijk voor mantelzorgers van mensen met dementie: resultaten van de laatste peiling met de monitor van het Landelijk Dementieprogramma. , 2009 .

[18]  A. Francke,et al.  Motieven en belasting van mantelzorgers van mensen met dementie: resultaten van de peilingen met de monitor van het Landelijk Dementieprogramma. , 2009 .

[19]  S. Riedijk Burdening Care: A Study on Informal Caregivers of Frontotemporal Dementia Patients , 2009 .

[20]  J. Bensing,et al.  Endpoints in medical communication research, proposing a framework of functions and outcomes. , 2009, Patient education and counseling.

[21]  R. Perenboom Enige prognose betreffende dementie in de jaren 2007 tot 2030 in Amsterdam , 2009 .

[22]  P. Scheltens,et al.  Incidence of depression and anxiety in the spouses of patients with dementia: a naturalistic cohort study of recorded morbidity with a 6-year follow-up. , 2010, The American journal of geriatric psychiatry : official journal of the American Association for Geriatric Psychiatry.

[23]  Jenny Lee,et al.  A randomized controlled trial to examine the effectiveness of case management model for community dwelling older persons with mild dementia in Hong Kong , 2010, International journal of geriatric psychiatry.

[24]  B. van Meijel,et al.  Delphi-research exploring essential components and preconditions for case management in people with dementia , 2010, BMC geriatrics.

[25]  Anneke L Francke,et al.  Informal caregivers of persons with dementia, their use of and needs for specific professional support: a survey of the National Dementia Programme , 2010, BMC nursing.

[26]  Problemen en wensen van mantelzorgers van mensen met dementie: een vergelijking tussen de beginfase en latere fasen in het ziekteproces , 2010 .

[27]  J. Dartigues,et al.  Dementia case management effectiveness on health care costs and resource utilization: a systematic review of randomized controlled trials , 2010, The journal of nutrition, health & aging.

[28]  W. Brouwer,et al.  Sustained informal care: The feasibility, construct validity and test–retest reliability of the CarerQol-instrument to measure the impact of informal care in long-term care , 2011, Aging & mental health.

[29]  A. Francke,et al.  Trajectbegeleiding bij dementie in Noord-Limburg: ervaringen van mantelzorgers, huisartsen en trajectbegeleiders , 2011 .

[30]  G. Nijpels,et al.  Effectiveness of case management among older adults with early symptoms of dementia and their primary informal caregivers: a randomized clinical trial. , 2011, International journal of nursing studies.

[31]  B. Meijel Tien jaar casemanagement bij dementie , 2011 .

[32]  Robbert Huijsman,et al.  The implementation of integrated care: the empirical validation of the Development Model for Integrated Care , 2011, BMC health services research.

[33]  Yves Couturier,et al.  Analysis of case management programs for patients with dementia: A systematic review , 2012, Alzheimer's & Dementia.

[34]  L. Robinson,et al.  The potential of case management for people with dementia: a commentary , 2012, International journal of geriatric psychiatry.

[35]  M. Minkman Developing integrated care. Towards a development model for integrated care , 2012, International Journal of Integrated Care.

[36]  A. Francke,et al.  Dementiemonitor Mantelzorg: problemen, zorgbehoeften, zorggebruik en oordelen van mantelzorgers. , 2012 .