Tıbbi Adaçayı ( Salvia officinalis L.)’nda Farklı Hasat Zamanlarının Uçucu Yağ ve Fenolik Bileşikler ile Antioksidan Aktivite Üzerine Etkisi

Bu arastirma, bir yil sureyle 12 ayi temsil edecek sekilde farkli zamanlarda hasat edilen tibbi adacayi ( Salvia officinalis L.)’nin herba ve yaprak verimi, yapraklarin tasidigi ucucu yag orani ve kompozisyonu, ekstrede  Folin-Ciocalteu kolorimetrik metodu kullanilarak toplam fenolik madde miktari, fenolik bilesikleri, serbest radikal supurucu aktivitesi (DPPH) ve demir iyonu indirgeme gucu (FRAP) yontemlerine gore antioksidan aktivitelerini belirlemek amaciyla yapilmistir. Tibbi adacayinda taze herba verimi 500.0-961.0 kg/da, kuru herba verimi 223.4-556.6 kg/da, kuru yaprak verimi 129.6-367.2 kg/da, ucucu yag orani %0.83-3.33, toplam fenolik madde miktari 14.54-30.83 mg/g arasinda degisim gostermistir. Yaz ve guz aylarinda hasat edilen bitkilerin herba ve yaprak verimleri, ucucu yag oranlari ve verimleri ile toplam fenolik madde miktarlari kis ve bahar aylarinda hasat edilen bitkilere gore daha yuksek bulunmustur. Tibbi adacayinin ucucu yag kompozisyonunu olusturan en onemli bilesenlerin 1,8-sineol (%11.93-31.87), α-tuyon (%15.72-26.26), β-tuyon (%4.51-27.67) ve kamfor (%3.65-23.02) oldugu, 1,8-sineol ve kamfor oranlari ilkbahar aylarinda daha dusuk oranlarda, α- ve β-tuyon oranlari ise ilkbahar aylarinda daha yuksek oranlarda bulundugu tespit edilmistir. Tibbi adacayinin en onemli fenolik bilesenlerinin ise rosmarinik asit (15.15-100.57 mg/g), naringin (9.59-41.81 mg/g), hesperidin (9.80-53.26 mg/g) ve rutin (0.73-10.04 mg/g) oldugu, en yuksek antioksidan aktivite Mayis ve Haziran aylarinda bicilen ve en dusuk antioksidan aktivite ise Mart ve Nisan aylarinda bicilen tibbi adacayi yapraklarinda gozlenmistir.