Η δυναμική της ανεργίας στην ελληνική αγορά εργασίας

Βασικός σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η ανάλυση της δυναμικής της ελληνικής αγοράς εργασίας η οποία πραγματοποιείται με τον υπολογισμό των ροών εργασίας και των αντίστοιχων πιθανοτήτων μετάβασης μεταξύ των τριών κύριων καταστάσεων οικονομικής δραστηριότητας: απασχόλησης, ανεργίας και ανενεργίας. Για την πραγματοποίηση του σκοπού αυτού αντλούνται μικρο-δεδομένα από την τριμηνιαία Έρευνα Εργατικού Δυναμικού για τη χρονική περίοδο 1999-2013. Οι επιμέρους στόχοι της παρούσας διατριβής περιλαμβάνουν: α) την αναλυτική περιγραφή της ελληνικής αγοράς εργασίας για την περίοδο 1999-2013 δίνοντας έμφαση στο ποσοστό ανεργίας στο σύνολο του πληθυσμού αλλά και διαφόρων δημογραφικών ομάδων, β) τη διεξοδική εξέταση του μεγέθους, της διαχρονικής εξέλιξης και της κυκλικότητας των ροών εργασίας, γ) τον διαχωρισμό των μεταβολών του ποσοστού ανεργίας σε δύο μέρη: στον ρυθμό εισροής στην ανεργία και στον ρυθμό εκροής από την ανεργία, δ) τη διερεύνηση των παραγόντων που προσδιορίζουν τις ατομικές πιθανότητες μετάβασης μεταξύ απασχόλησης, ανεργίας και ανενεργίας εφαρμόζοντας πολυωνυμικές λογαριθμικές εξειδικεύσεις και ε) τη διερεύνηση της τάσης και της σύνθεσης της μακροχρόνιας ανεργίας καθώς και την εξέταση των παραγόντων που προσδιορίζουν τη μακροχρόνια ανεργία εκτιμώντας το υπόδειγμα της λογιστικής παλινδρόμησης. Τα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από την παρούσα έρευνα είναι τα εξής: Η ελληνική αγορά εργασίας χαρακτηρίζεται από ένα πρωτόγνωρα υψηλό ποσοστό ανεργίας που εκτινάχτηκε στο 27.8% στο δεύτερο τρίμηνο του 2013 αλλά και από ένα δραματικά υψηλό ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας που αγγίζει το 66.8%. Η πιθανότητα εύρεσης εργασίας που αντιμετωπίζει ένας άνεργος έχει μειωθεί σημαντικά από 26% πριν την κρίση στο μόλις 10.3% στο δεύτερο τρίμηνο του 2013. Τόσο ο ρυθμός εισροής στην ανεργία όσο και ο ρυθμός εκροής από την ανεργία είναι εξίσου σημαντικοί παράγοντες στην εξήγηση των διακυμάνσεων της ανεργίας. Στην αρχή της ύφεσης, ο ρυθμός εισροής στην ανεργία υπερισχύει ενώ ο ρυθμός εκροής από την ανεργία κυριαρχεί σε μεταγενέστερες φάσεις της ύφεσης. Μεγαλύτερη πιθανότητα μετάβασης από την απασχόληση στην ανεργία έχουν: οι γυναίκες, οι νέοι 15-24 και 25-34 ετών, οι κάτοχοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι άγαμοι, αυτοί που εργάζονταν στον κλάδο των κατασκευών-ορυχείων-λατομείων και οι μισθωτοί. Μεγαλύτερη πιθανότητα μετάβασης από την ανεργία στην απασχόληση έχουν: οι άνδρες, οι νέοι 15-24 και 25-34 ετών, οι αλλοδαποί, οι κάτοχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Τέλος, περισσότερο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο της μακροχρόνιας ανεργίας είναι: οι γυναίκες, οι άνεργοι 45 ετών και άνω, οι άγαμοι, οι κάτοχοι πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, όσοι δεν διαθέτουν εργασιακή εμπειρία καθώς και αυτοί που σταματούν την εργασία τους λόγω παραίτησης.